آنژیوپلاستی چیست؟
دیواره رگ های خونی بطور معمول صاف و هموار است اما با گذشت زمان، افزایش سن و حضور عواملی نظیر استعمال دخانیات، بالابودن چربی خون، فشار خون بالا و دیابت، پلاک هائی در دیواره رگ تشکیل شده و موجب باریک شدن و سخت شدن آنها می شود و خونرسانی را دچار اختلال می نماید. در این شرایط به کمک روش های پرتونگاری، میتوان با روشی کم خطر تر از جراحی قلب باز ، جریان خون را مجددا در سرخرگ های کرونر برقرار نمود. این روش را انژیوپلاستی یا استنت گذاری (فنرزدن یا بالون زدن ) می نامند.
آنژیوپلاستی (بالون زدن) روشی است که فضای بیشتری را در شریانی که در داخل آن پلاک جمع‌شده ایجاد می‌کند. در این روش، پزشک از ابزار به‌خصوصی برای فشاردادن پلاک به دیواره‌های شریان استفاده می‌کند تا خون بتواند از طریق شریان عبور کند.
این روش که خیلی از افراد آن را با نام بالن زدن هم می‌شناسند، روشی است که پزشکان برای باز کردن شریانی استفاده می‌کنند که به علت تجمع پلاک خیلی باریک شده یا مسدود شده‌است.
انواع آنژیوپلاستی
انواع آنژیوپلاستی (بالون زدن) شامل این موارد هستند:
۱. آنژیوپلاستی قلب
در حقیقت رایج‌ترین نوع آنژیوپلاستی که انجام می‌شود آنژیوپلاستی قلب یا عمل بالن قلب است. بالن زدن عروق کرونری یا بالون زدن قلب روشی است که برای اتساع عروق کرونر مسدود یا باریک‌شده (رگ‌های خونی اصلی تأمین‌کننده قلب) استفاده می‌شود.
۲. آنژیوپلاستی مغز
آنژیوپلاستی کاروتید و استنت‌گذاری روش‌هایی هستند که شریان‌های مسدودشده را باز می‌کنند تا جریان خونی که به سمت مغز می‌رود، به حالت عادی بازگردانند. این پروسه اغلب برای درمان یا پیشگیری از سکته مغزی و مرگ انجام می‌شوند.
شریان‌های کاروتید در هر طرف از گردن قرار گرفته‌اند. این‌ها شریان‌های اصلی هستند که مسئولیت خونرسانی به مغز را بر عهده دارند. حال گاهی این شریان‌ها با رسوبات چربی (پلاک) مسدود می‌شوند (وضعیتی که به آن بیماری شریان کاروتید می‌گویند.)
۳. آنژیوپلاستی عروق پا
برخلاف تصور عموم که بالون زدن فقط برای قلب استفاده می‌شود، از این روش برای پا نیز میتوان استفاده کرد. پزشک می‌تواند از بالن زدن برای درمان بیماری‌ای به نام بیماری شریان محیطی و بهبود جریان خون در پاها استفاده کند. زمانی که این پروسه برای زیر کشاله ران انجام شود، آنژیوپلاستی فمورال نامیده می‌شود.
آنژیوپلاستی عروق کرونری
پزشک ممکن است آنژیوپلاستی عروق کرونری را در موارد زیر توصیه کند:
- زمانی که به دلیل بیماری عروق کرونری (CAD)، درد قفسه سینه یا تنگی نفس دارید. گاهی علت تنگی نفس مشکلات عروق کرونر است.
- زمانی که ۱ یا ۲ شریان کرونری، به طور قابل‌توجهی باریک یا مسدود شده باشند.
- زمانی که دچار حمله قلبی شده‌اید.
- زمانی که حتی با وجود مصرف دارو و تغییر سبک زندگی برای کنترل‌کردن آترواسکلروز، همچنان احساس بهتری ندارید.
- یک پیوند بای‌پس سرخرگ کرونری دارید که بسته یا باریک شده‌است.
آنژیوپلاستی چگونه انجام می شود؟
پروسه بالون زدن بسته به نوع مشکل و شرایط فرد، از طریق یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:
۱. با استفاده از بالن
این روش از یک بالون متصل به کاتتر استفاده می‌کند تا انسداد عروق را برطرف کند. تفاوت بین بالون و لیزر در این است که بالون به سمت شریان آسیب‌دیده هدایت شده و سپس باد می‌شود تا شریان را متسع کند و پلاک فشرده شود. سپس، پزشک یک استنت را برای گشادشدن دائمی شریان و جلوگیری از تشکیل مجدد پلاک، قرار می‌دهد.
۲. آنژیوپلاستی با لیزر
طی پروسه بالون زدن با لیزر، یک کاتتر نازک و قابل‌انعطاف به طور مستقیم در شریان کرونر قرار داده می‌شود. سپس کاتتر، لیزر را به نوک خود و به سمت انسداد هدایت می‌کند. از آنجا، لیزر یک پرتو ارتعاشی ساطع می‌کند تا پلاک را تبخیر کند و یک بار دیگر شریان را باز کند. در مواردی، آنژیوپلاستی با لیزر به همراه آنژیوپلاستی با بالون انجام می‌شود تا نتایج بهتری را فراهم کند.
۳. آنژیوپلاستی با استنت
در مواردی از استنت‌گذاری همراه با آنژیوپلاستی با بالون استفاده می‌شود تا شریان آسیب‌دیده درمان شود. استنت یک لوله کوچک و منعطف است که مانند یک داربست برای حمایت بهتر از شریان عمل می‌کند. در این روش با استفاده از یک دستگاه کوچک، بالون منبسط می‌شود و به استنت این امکان را می‌دهد که شریان را باز نگه دارد. سپس شریان در ناحیه اطراف استنت بهبود پیدا می‌کند و جریان خون مثل قبل می‌شود.
